به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ سال‌های اخیر کتاب‌های بسیاری در حوزه کارگردانی و آموزش کارگردانی تالیف و ترجمه شده است تا راه‌گشای افراد علاقه‌مند به این رشته باشد. از جمله این کتاب‌ها می‌توان به «اصول کارگردانی سینما»، «کارگردانی به سبک اسکورسیزی» و «اصول کارگردانی تئاتر» اشاره کرد. اما همچنان کمبود این قبیل کتاب‌ها حس می‌شود، کتابی که به درستی بتواند آنچه را که می‌توان از راه تئوری در باب کارگردانی و ساخت اثر آموخت را در متن خود داشته باشد.
کتاب «۱۳۰ نکته درباب کارگردانی» نمونه دیگری از کتاب‌های آموزشی حوزه کارگردانی است که توسط حمید احیاء ترجمه شده و محصول مشترک فرانک هاوزر و راسل رایش است.
این کتاب شامل نکاتی از فرانک هاوزر کارگردان تئاتر است که طی سال‌ها فعالیت خود به این تجربیات رسیده و آن را در اختیار شاگردان خود قرار داده و از این طریق به آن‌ها آموزش می‌داد. راسل رایش از شاگردان این کارگردان این نکته‌ها را که هاوزر در اختیار او قرار داد، اعمال کرده و با توجه به موفقیت آمیز بودن، این نکات را جمع‌آوری کرده، بسط و گسترش داد و در قالب کتاب منتشر کرده است.
در قسمتی از کتاب در بخش «قوانین تمرین» می‌خوانیم:
«۴۷. در طول تمرین سر خود را در متن فرو نکنید. تا آن‌جا که ممکن است تماشا کنید. وقتی صحنه‌ای یا حتی کل نمایش را بدون توقف تمرین می‌کنید، صرفا یادداشت برندارید. بهترین شیوه این است که نیمه اول تمرین را بدون نوشتن یاداشتی نگاه کنید. در زمان استراحت به متن نگاه کنید؛ به خاطر می‌آورید که در هر لحظه چه چیزی و به چه نحوی اجرا شده است و یاداشت‌های خود را حالا بنویسد. بخش دوم را هم به همین صورت برگزار کنید.» (صفحه ۴۹)
فرانک هاوزر
همانطور که از نام کتاب «۱۳۰ نکته درباب کارگردانی» مشخص است این اثر شامل ۱۳۰ نکته درباره چگونگی کارگردانی اثر و کارگردان بودن است. ۱۳۰ نکته که از رسیدن به بطن متن نمایشنامه آغاز شده و تا چگونگی گرفتن واکنش از مخاطب ادامه پیدا می‌کند. همچنین درباره مدل صحیح رفتار با زیردستان و بازیگران، میزانسن صحنه و اخلاق‌مدار بودن تا نکته‌های کلیدی در ساخت یک اثر را در قالب جملات کوتاه و نکته‌های کلیدی بیان می‌کند.
چنانچه برخی از نکات نیازمند توضیح بوده نویسندگان به تبیین و تشریح آن پرداختند. همچنین بعضی از موضوعاتی که در این کتاب بیان شده است توسط نویسندگان اجباری و برخی دیگر الزامی خوانده شده است. هیچ یک از این دو خالق اثر قصد ندارند که بگویند با کتاب «۱۳۰ نکته درباب کارگردانی» می‌توان به کارگردانی حرفه‌ای تبدیل شد بلکه صرفا نکاتی را که فکر می‌کنند به بهتر شدن کار کمک می‌کند بیان می‌کنند و این کارگردان است که باید برای حرفه‌ای شدن تلاش کند.
این کتاب علاوه بر آموزش درباره کارگردانی تئاتر برای حوزه‌های دیگر مانند کارگردانی سینما و تلویزیون نیز مناسب است. همچنین بازیگران، دیگر عوامل هنرهای نمایشی و تماشاگران می‌توانند از این کتاب بهره ببرند.
کتاب «۱۳۰ نکته درباب کارگردانی» شامل بخش‌هایی چون فهمیدن متن نمایشنامه، نقش کارگردان، گزینش بازیگر، نخستین روخوانی، قوانین تمرین، اساس میزانسن، حرف زدن با بازیگران، خنده گرفتن، میزانسن و دیگر عناصر صحنه، آخرین رهنمودها و سه پیوست است؛ همچنین در پایان کتاب مترجم ۶ نکته دیگر به نکات هاوزر و رایش اضافه کرده است، زیرا معتقد است نکاتی که این دو مطرح کردند بر پایه تجربیات این کارگردان در غرب است و لزوما همه نکات مناسب برای همه سرزمین‌ها نیست و هر سرزمین شرایط و ویژگی‌های خاص خود را دارد.
این ۶ نکته که حمید احیاء در کنار ۱۳۰ نکته هاوزر و رایش برای ایران مناسب دانسته به این شرح است: ۱ به حقوق دیگران احترام بگذارید. ۲ نمایشنامه از آن نمایشنامه‌نویس است. ۳ مدیر صحنه‌ای مدبر و توانا انتخاب کنید. ۴ بازیگر را مسخره نکنید. ۵ به مسائل ایمنی توجه کنید. ۶ از همه تماشاگران سپاسگزاری کنید.
انتشارات بیدگل کتاب «۱۳۰ نکته درباب کارگردانی» اثر فرانک هاوزر و راسل رایش با ترجمه حمید احیاء در ۱۰۳ صفحه، ۱۰۰۰ نسخه و با قیمت ۱۵۰۰۰تومان منتشر کرده است.
نظر شما